Prema izvještajima organa entiteta, kantona i Distrikta Brčko nadležnih za oblast poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, nema podataka o registriranom pokušaju uvoza genetski modificiranog reproduktivnog materijala u BiH, rečeno je iz Uprave Bosne i Hercegovine za zaštitu zdravlja bilja.

Za Fenu su pojasnili da je za pitanja u vezi sa stavljanjem u promet reproduktivnog materijala koji potječe ili sadrži GMO nadležna Uprava BiH za zaštitu zdravlja bilja, uz saglasnost navedenih institucija.

Precizirali su da kontrolu sjemena i sadnog materijala poljoprivrednih biljaka pri uvozu vrše fitosanitarni inspektori inspektorata entiteta i Inspektorata Vlade Distrikta Brčko BiH, uz objašnjenje da se kontrola zdravlja bilja i biljnih proizvoda obavlja u skladu sa Zakonom o zaštiti zdravlja bilja.

Ovim zakonom se, između ostalog, određuju mjere i obaveze radi sprečavanja pojave, unošenja i širenja štetnih organizama na biljke, biljne proizvode i druge regulirane objekte, kao i njihovo iskorjenjivanje.

Neke od obaveza Uprave su, kako su kazali, kontinuirano praćenje pojava štetnih organizama, priprema izvještaja u skladu s propisima iz fitosanitarne oblasti te analiza i procjena zdravstvenog stanja bilja u svrhu utvrđivanja pojave i širenja štetnih organizama u BiH i regionu.

Međutim, napomenuli su da jedna od njihovih važnijih obaveza, kao nacionalnog tijela za zaštitu zdravlja bilja, nalaže da, u saradnji s nadležnim organima entiteta i Distrikta Brčko BiH, provode poseban nadzor nad karantenski štetnim organizmima.

- Pod tim se podrazumijeva sistematsko prikupljanje i čuvanje podataka o prisutnosti štetnih organizama, što uključuje inspekcijske preglede, praćenje zdravstvenog stanja bilja i sistematsko istraživanje nad zaraženim, ugroženim i nezaraženim područjima - objasnili su, istakavši da se, s tim u vezi, u kontinuitetu uspješno provodi Program posebnog nadzora nad karantenski štetnim organizmima na krompiru u BiH.

Također, istakli su da je Uprava centralno odgovorno tijelo za zaštitu bilja u BiH, ali i za saradnju i razmjenu informacija s međunarodnim zvaničnim tijelima i organizacijama iz oblasti zaštite bilja.

Posebno su naglasili da su neke od značajnih aktivnosti Uprave u prethodnom periodu bile aktivnosti u vezi s izvještajem Federalne službe za veterinarski i fitosanitarni nadzor Ruske Federacije o rezultatima posjete njihove delegacije BiH u avgustu 2016. godine.

Podsjetili su da je, u kontekstu tog izvještaja, 20. oktobra 2016. potpisan Protokol za osiguranje fitosanitarnih zahtjeva između Ministarstva vanjske trgovine i ekonomskih odnosa BiH i Federalne službe za veterinarski i fitosanitarni nadzor prilikom međusobnih isporuka proizvoda visokog fitosanitarnog rizika.

- Između ostalog, Protokolom je regulirano da će bosanskohercegovačka strana vršiti dobrovoljnu registraciju izvoznika i proizvođača proizvoda visokog fitosanitarnog rizika u Rusku Federaciju i slati spiskove ruskoj strani - pojasnili su iz Uprave.

S tim u vezi, naveli su institucije koje vrše ovu registraciju, a to su Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Republike Srpske, Federalno ministarstvo poljoprivrede, vodoprivrede i šumarstva i Odjeljenje za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo Vlade Distrikta Brčko BiH.

- Nakon njihove provjere, popunjene obrasce dostavljaju Upravi, koja unosi podatke o registriranim izvoznicima i proizvođačima u jedinstvenu tabelu i o tome obavještava Federalnu službu za veterinarski i fitosanitarni nadzor - kazali su te napomenuli da je u toku registracija izvoznika i proizvođača proizvoda visokog fitosanitarnog rizika u Rusku Federaciju, kao i da je dosad registrirano 30 izvoznika.

Istakli su da je sistem uspostavljen s Federalnom službom, kroz koji se svaka pošiljka voća i povrća iz BiH najavljuje Ruskoj Federaciji, i dalje obavezujući. To znači da Uprava, putem službenih email adresa Federalne službe, verificira svaki fitosanitarni certifikat izdat od fitosanitarnih inspektora inspektorata entiteta i Inspektorata Distrikta Brčko BiH.

Također, dodaju da je između Uprave i Federalne službe uspostavljen i sistem dodatne provjere fitosanitarnog certifikata, kroz koji je Upravi dodijeljen pristup serveru s jedinstvenim kodom za svaki fitosanitarni certifikat za koji se traži dodatna provjera.

Na kraju ukazali su i na to da Uprava BiH za zaštitu zdravlja bilja, u saradnji s nadležnim organima entiteta i Distrikta Brčko BiH, u kontinuitetu radi na usklađivanju zakonodavstva BiH sa zakonodavstvom Evropske unije (EU) te da su u donesene fitosanitarne propise ugradili odredbe iz direktiva i odluka EU iz oblasti zaštite bilja.