Odluke koje vode ka secesiji RS padaju u vodu pred činjenicom na koju u razgovoru za “Avaz” ukazuje i Izudin Hasanović, profesor Pravnog fakulteta Univerziteta u Tuzli. Teritorija Distrikta Brčko je u nadležnosti države, arbitražnom odlukom za Brčko RS je podijeljena na dva dijela, a jedan od njenih efekata je upravo onemogućavanje secesije.
- Aneksom 1-A Dejtonskog sporazuma princip mira uspostavljen je kao trajna kategorija, a pravo djelovanja međunarodnih snaga u svim situacijama u kojima one procijene da mir može biti ugrožen. Aktivnosti svih institucija državne vlasti, nacionalnih organizacija, društvenih organizacija i pojedinaca ograničene su kategorijom nepovredivosti mira koji ima supremaciju nad svim drugim pravnim sadržajem - kaže prof. Hasanović.
Ukidanje entitetskih vojski i formiranje OSBiH predstavljale su bitnu fazu primjene prvog dijela Dejtonskog sporazuma i zato se ne mogu tretirati kao prijenos nadležnosti, podsjeća Hasanović, te dodaje da time uloga NATO-a u BiH nije završena, već da NATO ima pravo da procijeni do kada je potrebno njegovo prisustvo u BiH, a prijetnjom miru mogu se smatrati i terorizam, ekstremizam, ugrožavanje integriteta države, izazivanje krize u regionu…
Prema Dejtonskom sporazumu, entiteti su bili obavezni da se podvrgnu arbitraži sporne međuentitetske crte u ovoj oblasti, a konačna odluka donesena je od Arbitražnog tribunala na zasjedanju u Beču 5. marta 1999. godine.
- Konačnu odluku donio je predsjedavajući arbitar Robert Oven (Owen) i ona sadrži nekoliko bitnih obavezujućih elemenata koje su aktuelnije i značajnije danas više nego ikada. Tribunal je odbio da Brčko pripadne RS ili FBiH i definirao je Brčko kao posebnu cjelinu izuzetu iz isključive kontrole jednog ili drugog entiteta - ističe Hasanović.
Konačna odluka je donesena u skladu s Dejtonskim sporazumom i sadrži i teške kazne za entitet koji je ne bude poštovao, pa i onu da teritorija Distrikta bude dodijeljena drugom entitetu.
- Status Distrikta danas trajno onemogućava secesiju RS od BiH. Ustavnim amandmanom je potvrđena i ojačana konačna arbitražna odluka i dat joj je potpuni legitimitet, što dodatno osigurava teritorijalni integritet države, a dijeleći pravno i fizički RS, sprečava je da realizira secesiju od BiH - kaže Hasanović.
- Amandmanom na Ustav BiH, koji je donijela Parlamentarna skupština 26. marta 2009., Distrikt Brčko BiH je definiran kao posebna teritorijalna jedinica pod nadležnošću institucija BiH. Entiteti nemaju nikakvih ovlaštenja unutar granica Distrikta - kaže Hasanović.