Odjeljenje za ratne zločine Višeg suda u Beogradu jučer je donijelo presudu kojom je Lazar Mutlak, pripadnik čete „Podkamen“ Štaba TO tzv. "Srpsko Goražde", proglašen krivim zbog krivičnog djela ratni zločin protiv civilnog stanovništva i osuđen na 7 godina zatvora. Mutlak je osuđen zbog silovanja Bošnjakinje uz prijetnju pištoljem 25. maja 1992. godine u mjestu Lozje u Goraždu.
Fond za humanitarno pravo iz Beograda danas je reagirao na ovu presudu i kaznu ocijenio preblagom, navodeći da je sud dao previše značaja olakšavajućim okolnostima iako se radi o seksualnom nasilju koje je, kako je utvrđeno, ostavilo trajne posljedice po oštećenu.
- Iako je sud ovaj postupak proveo efikasno, s obzirom na to da je glavni pretres počeo 13. aprila 2023. godine, izrečena presuda ne pruža adekvatnu satisfakciju za oštećenu, koja je na pravdu čekala više od tri decenije. Obrazlažući izrečenu presudu, predsjednik sudskog vijeća, sudija Vladimir Duruz, naveo je da je tokom postupka nesporno utvrđeno da je optuženi počinio krivično djelo za koje se tereti, i to na osnovu iskaza same oštećene, iskaza drugih svjedoka, te pisanih dokaza – navodi se u saopćenju.
Prilikom odmjeravanja kazne, sud je imao u vidu protek vremena od izvršenog krivičnog djela, starosnu dob okrivljenog i činjenicu da se radi o neosuđivanom licu.
- Protek vremena u postupcima za ratne zločine ne bi se smio tretirati kao olakšavajuća okolnost, kako zbog same prirode i težine tih krivičnih djela, tako i zbog činjenice da je zakonom propisano da ta djela ne zastarijevaju, čime je jasno određeno da protek vremena, kao ni starosna dob okrivljenog, nije okolnost koja ima ikakvog uticaja. Na visinu kazne ne bi trebalo da utiče ni činjenica da optuženi prethodno nije osuđivan, budući da je poštovanje zakona obaveza svakog građanina te da se stoga ta okolnost ne može dodatno vrednovati, a posebno s obzirom na same okolnosti pod kojima je počinjeno krivično djelo, odnosno na to da je okrivljeni oštećenu poznavao jer su bili komšije i da je iskoristio njenu bespomoćnost. Dodatno, vještačenjem je utvrđeno da je posljedica silovanja posttraumatski stresni poremećaj koji se razvio kod oštećene i doveo do trajnog umanjenja njene opšte životne sposobnosti u visini od 25%. Postojanje posttraumatskog stresnog poremećaja i stepen trajnog umanjenja životne sposobnosti predstavljaju otežavajuće okolnosti koje bi trebalo da utiču na visinu kazne – naglašavaju iz Fonda za humanitarno pravo.
Zaključuju da je za 20 godina postojanja, Javno tužilaštvo za ratne zločine podiglo samo 13 optužnica za seksualno nasilje počinjeno tokom oružanih sukoba, a od 13 optužnica, samo pet se odnosilo isključivo na slučajeve silovanja. Prvostepena presuda izrečena Lazaru Mutlaku tek je treća osuđujuća presuda u postupcima koji su vođeni isključivo za seksualno nasilje u ratu pred sudovima u Srbiji.
