Predsjednik Francuske Emanuel Makron (Emmanuel Macron) sinoć je otvorio vrata Evropske unije za države zapadnog Balkana.  

U govoru održanom pred studentima prestižne Sorbone, Makron je rekao da se Unija mora bitno reformirati i da bi onda ta i takva EU mogla uključiti zapadnobalkanske države.  

Brojni izazovi

U govoru pod naslovom: "Inicijativa za Evropu: Suverena, ujedinjena i demokratska Evropa", Makron je najprije istakao da je pred Starim kontinentom veliki broj izazova - od migrantske krize do globalnog zatopljavanja.

- Ne možemo sebi priuštiti da se držimo iste politike, istih navika, istih procedura i istog budžeta. Niti ikada više možemo izabrati da se zatvorimo unutar vlastitih državnih granica. Jedini način da sebi osiguramo budućnost je da ponovo izgradimo suverenu, ujedinjenu i demokratsku Evropu - istakao je on.  

Elaborirajući dalje, on je po segmentima objasnio svoje stavove. Kada je riječ o suverenoj Evropi, on je naveo šest principa. Evropa mora u oblasti sigurnosti razviti vlastite, zajedničke interventne snage, jedan odbrambeni budžet i jedinstvenu akcijsku doktrinu. Cilj je da se nacionalne vojske integriraju u evropske trupe "na svakom nivou".

Založio se za formiranje Evropske obavještanje službe, koja će se boriti protiv terorizma.  

- Evropi trebaju i zajedničke civilne zaštitničke trupe - istakao je on.

Makron se osvrnuo i na izazove migrantske krize. Naglasio je da odgovor mora biti evropski, a ne svake od država - članica po svom nahođenju. Potrebno je stvoriti zajedničko područje, te Evropski ured za azil. To tijelo bi registriralo svakog migranta, dalo mu biometrijske dokumente i postepeno stvaralo Evropsku graničnu policiju. Uz to, treba ustanoviti i evropski program za integraciju migranata, koji mora imati na raspolaganju velika finansijska sredstva. Oni koji budu zadovoljavali kriterije, mogu započeti proces integracije u evropsko društvo. Ostali moraju biti vraćeni, smatra Makron.

Afrika i Sredozemlje

Francuski se predsjednik u govoru pred studentima Sorbone osvrnuo i na prioritete EU u vanjskoj politici istakavši posebno odnose prema Africi i Sredozemlju.  

- Potrebno nam je novo partnerstvo s Afrikom koje će se temeljiti na obrazovanju, zdravstvu i tranziciji energije - rekao je on.

Makron smatra i da EU treba biti lider u održivom razvoju, te da se snažnije moraju oporezovati zagađivači životne sredine. Također, Unija ne smije ovisiti od uvoza hrane.

Inovativnost i sistem regula mora biti prilagođen novom digitalnom svijetu, istakao je Makron. U tom smislu, založio se i za stvaranje posebne agencije za inovacije koje će donijeti prelomne promjene, zagovarajući da Evropa mora biti lider, a ne slijediti druge na tom polju.

EU mora, po njemu, biti ekonomska i monetarna sila, s eurom u centru, kadra da se nosi s bilo kakvom finansijskom krizom.

Jedinstveni porezi

U segmentu koji se tiče jedinstvene Evrope, Makron se založio da se modeli socijalne zaštite i poreskog sistema postepeno sve više ujedinjuju i smanjuju razlike.  

- Poštivanje tog kriterija mora biti preduslov pristupa Evropskom fondu stabilizacije - istakao je.

Makron je stava i da na nivou EU mora biti ustanovljena najniža, odnosno minimalna plaća, uz poštivanje osobenosti svake od država članica i stanje njene ekonomije.

- Stvaranje osjećanja pripadnosti bit će najjači cement Evrope. Moramo pojačati međusobnu razmjenu ljudi, ustanoviti princip da svaki Evropljanin provede najmanje šest mjeseci u drugoj evropskoj državi i da svaki student govori barem dva evropska jezika do 2024. godine. Trebamo stvoriti evropske univerzitete, mrežu visokoškolskih ustanova koje će omogućavati svakom studentu da studira u inostranstvu i pohađa časove koji se izvode na barem dva evropska jezika - rekao je Makron pred studentima Sorbone.

Založio se i za harmonizaciju srednjoškolskih diploma koje će biti priznate, kao i univerzitetske, u cijeloj EU.

Lista za EP

Demokratska Evropa za Makrona znači uključenje svakog građanina EU, od početka, u sve segmente evropske politike i djelovanja.

Predsjednik Francuske je stava da 73 mjesta u Evropskom parlamentu, koja će ostati upražnjena nakon izlaska Velike Britanije iz EU, trebaju biti ostavljena za jedinstvenu evropsku listu. Kada 2019. godine budu izbori za Evropski parlament, svaki stanovnik EU moći će glasati za tu listu i izabrati poslanike koji će raditi na evropskim projektima i idejama.

Posebno je istakao svoju viziju EU do 2024. godine.

- Evropska unija osigurava nam naše zajedničke osnove i temelji se na: jedinstvenim demokratskim vrijednostima o kojima nema pregovora, jednom, više zaštitničkom jedinstvenom tržištus izmijenjenom politikom trgovine (koja će se kretati u tri pravca - transparentnost u pregovorima i provedbi trgovinskih sporazuma, socijalnim i standardima zaštite okoline, te reciprocitetu. Potreban nam je evropski trgovački tužilac koji je odgovoran da osigura da naša konkurencija poštuje naša pravila. Ako to nije slučaj, onda taj ured mora brzo sankcionirati bilo kakvu nepoštenu praksu.

Naša reformirana Unija, onog momenta kada države provedu acquis i dostignu demokratske standarde, treba otvoriti vrata državama Balkana. Naša EU ostaje privlačna, njena aura je i dalje suštinski faktor stabilnosti i mira na našem kontinentu Balkanske države moraju ispuniti kriterije koje smo postavili, moraju biti usidrene prema Uniji, a ne da nam okrenu leđa i idu prema Rusiji ili Turskoj ili nekim drugim autoritarnim silama koje danas ne dijele naše vrijednosti.

Preduslov za to je reforma institucija EU, s manjom Evropskom komisijom koja bi imala 15 članova - rekao je Makron.

Različite brzine

On se založio i za EU različitih brzina.

Pojasnio je da unutar Unije, oni koji žele napredovati, ići brže, to mogu i činiti bez ometanja. Dodao je i da će "saradnja uvijek biti otvorena za sve, ali samo na temelju zajedničke ambicije, bez unaprijed definiranog formata".

- Francusko-njemački motor bit će od odlučujućeg značaja, obzirom na izazove koji su pred nama - posebno je naglasio Makron.

U tom kontekstu on je predložio da se do 2024. godine tržišta ove dvije države "u cjelosti integriraju".

Makron je na kraju ponudio svakoj državi- članici EU da uđe u ovaj projekat, kao i institucijama EU. Do ljeta naredne godine oni bi uradili prijedlog svih potrebnih promjena, uključujući i izmjene nekih od temeljnih sporazuma EU. Svi prijedlozi bi se, potom, temeljito razmotrili.

- Vratilo se vrijeme kada Francuska predlaže nešto. Dok ovo govorim, mislim na Roberta Šumana (Schuman), koji se 9. maja 1950. godine usudio da u Parizu predloži izgradnju Evrope. Sjećam se njegovih moćnih riječi: Mi nismo imali ujedinjenu Evropu i dobili smo rat" - zaključio je predsjednik Francuske Emanuel Makron svoj govor studentima Sorbone.