U smjernicama ekonomske fiskalne politike Federacije BiH za period 2025- 2027. godine u okviru porezne politike istaknuta je potreba uspostave jedinstvenog sistema oporezivanja imovine na cijeloj teritoriji Federacije BiH.
U tom pogledu je poslanik Predstavničkog doma Federalnog parlamenta i predsjednik Odbora za ekonomsku i finansijsku politku Admir Čavalić postavio pitanje federalnom ministru finansija Toniju Kraljeviću da li se razmatra mogućnost uvođenja poreza na vlastitu nekretninu u FBiH?
Kraljević je u odgovoru potvrdio da je u prethodnom periodu analiziran postojeći sistem oporezivanja imovine koji će poslužiti kao osnova za donošenje jedinstvenog propisa o porezu na imovinu u Federaciji BiH i koji će biti harmoniziran sa međunarodnom praksom u oblasti direktnog oporezivanja.
- Kao jedna od ključnih mjera unapređenja upravljanja javnim finansijama jeste upravo unapređenje oporezivanja posjedovanja i prometa imovine u Federaciji BiH (porez na imovinu, porez na naslijeđe i poklone i porez na promet nepokretnosti), što je trenutno regulirano kantonalnim zakonima i propisima jedinica lokalne samouprave – naveo je Kraljević.
S obzirom na to da je evidentno da Federalno ministarstvo finansija radi određene analize, Čavalić kaže da će Odbor za ekonomsku i finansijsku politiku pratiti te aktivnosti, a sve sa ciljem adekvatne komunikacije određenih fiskalnih mjera. Napominje da za sada najmanje što treba su “neka nova fiskalna iznenađenja odnosno nepredvidljivosti”.
- Fiskalna predvidljivost je izuzetno bitna za građane i privrednike u FBiH. Zbog toga moramo imati informacije o vladinim mjerama i nekoliko godina unaprijed. Da li će se šta desiti po ovom pitanju ili ne do 2027. godine, kako je definisano Smjernicama, vidjet ćemo, međutim zasad nemamo ovo zvanično, ni u Parlamentu – izjavio je za Fenu Čavalić.
Dakle, Vlada FBiH je prepoznala značaj ujednačavanja kantonalnih poreznih zakona koji tretiraju oporezivanje imovine, kako u okviru strategije reforme upravljanja javnim finansijama za period 2021- 2025. godine, tako i kroz Smjernice ekonomske i fiskalne politike FBiH za period 2025- 2027. godine.
Porez na imovinu u BiH regulisan je zakonima na nivou kantona u Federaciji BiH i na nivou entiteta Republike Srpske.
Prema tim kantonalnim zakonima oporezuju se imovina, vikendice, poslovne prostorije, stanovi koji se izdaju pod zakup, garaže, motorna vozila, letjelice i plovni objekti. Porez na imovinu se plaća na godišnjem nivou po kvadratnom metru.
Kantoni su samostalni kod određivanja visine poreza tako da postoji i različita praksa raspodjele tih prihoda. Praksa je takva da neki kantoni dijele prihod sa općinama, a drugi sav prihod raspodjeljuju općinama.
U Federaciji BiH se oporezuju vikendice – kuće za odmor, dok građani ne plaćaju porez za vlastiti stambeni prostor to jest za stanove i kuće.
Zakonom o porezu na dohodak FBiH realizuje se prihodi realizovani od imovinskih prava, kao što su je renta, zakup i slično i na takav prihod plaća se porez od deset posto na godišnjem nivou.
U Republici Srpskoj, Zakon o porezu na nepokretnosti odnosi se na oporezivanja svih vrsta vrste zemljišta (građevinsko, poljoprivredno, šumsko, industrijsko i ostalo), te svih vrsta građevinskih objekata (stan, kuća, poslovni, industrijski i ostali objekti), a kao osnovica se uzima tržišna vrijednost. Porez na nepokretnosti se plaća po stopi do 0,20 posto, a prihodi od tog poreza pripadaju opštinama i gradovima na čijoj teritoriji se nalazi nepokretnost.
