Posljednja verzija temeljnog ugovora između države Crne Gore i Srpske pravoslavne crkve (SPC), a koju je prema očekivanjima vrha SPC trebalo da u Beogradu potpiše premijer Zdravko Krivokapić, sadržala je diskriminatorsku odredbu prema Crnogorskoj pravoslavnoj crkvi, saznaje Pobjeda.
Izvor blizak Beogradskoj patrijaršiji saopćio je da je usaglašena verzija ugovora o kojoj je u Beogradu raspravljao Krivokapić sa episkopima i patrijarhom Porfirijem sadržala član u kojem se decidno navodi „da se ne može graditi niti jedan vjerski pravoslavni objekat u Crnoj Gori bez saglasnosti nadležnog arhijereja SPC“.
To faktički znači da dozvolu da, recimo, Crnogorska pravoslavna crkva (CPC) gradi hram mora dobiti od jednog od četiri episkopa SPC u Crnoj Gori, koji odbijaju da priznaju postojanje CPC.
Tačnije, Beogradska patrijaršija bi, jer je u međuvremenu ukinut Episkopski savjet i centralizovana SPC, donosila takve odluke.
Tako, na primjer, za gradnju hrama CPC u Podgorici, projekat koji podržava i stranka Dritana Abazovića, po ugovoru bila bi neophodna saglasnost, osim civilnih vlasti - mitropolita crnogorsko-primorskog Joanikija.
Crnogorska pravoslavana crkva je upisana u Evidenciju vjerskih zajednica shodno aktuelnom Zakonu o slobodi vjeroispovijesti i zabrana gradnje bi bila uvod u diskriminaciju, a potom i de facto ukidanje te vjerske organizacije.
Prema pouzdanim saznanjima Pobjede, u posljednjoj verziji temeljnog ugovora nalazi se i odredba o Srpskoj pravoslavnoj crkvi kao „tradicionalnoj vjerskoj zajednici sa historijskim kontinuitetom“. Ta odredba je jedna od najspornijih imajući u vidu da je SPC osnovana zvanično tek 1921. godine i da se tim članom želi preuzeti kontinuitet od autokefalne Crnogorske pravoslavne crkve, koja je bila definisana Ustavom Knjaževine Crme Gore iz 1905. godine.
Izvori tvrde da ta odredba nije bila jedina sporna jer je Krivokapić zamjerio Beogradskoj patrijaršiji i zbog uklanjanja termina „Pravoslavna crkva u Crnoj Gori“ iz ranije verzije sporazuma, jer je u pitanju Amfilohijevo nasljeđe.
Odlukom Sabora SPC je ukinut Episkopski savjet Pravoslavne crkve u Crnoj Gori, čime je usključena mogućnost da predstavnik tog tijela potpiše temeljni ugovor što je bila želja pokojnog mitropolita Amfilohija.
Krivokapić je u otvorenom pismu javnosti prije nekoliko dana rekao da neće pristati da bilo ko potire volju Amfilohija.
- Zaključivanje ovog ugovora je potreba našeg mitropolita Amfilohija, čiji blagoslov nad svim našim dušama osjećam kao najveći dug da se borim za ono što je on nesalomljivo, nepokorno branio, neposlušnost prema političkim i svim drugim ucjenama, prema nametanju igre koja vuče konce van Crne Gore i van Srpske pravoslavne crkve. Da sačuvam njegovu sjenu uradiću sve, ali ne pristajem i neću pristati da bilo ko potire blagoslov mitropolita i obračunava se sa njegovom jasno izraženom voljom – napisao je premijer.
Krivokapić je tom prilikom rekao i da ugovor ne može potpisati prije održavanja sjednice Vlade na kojoj bi tekst ugovora bio usvojen i da se o njemu moraju izjasniti svi članovi Vlade, a ne samo on. Tim stavom je premijer suštinski priznao da će se ugovor još usaglašavati.
Prema tvrdnjama izvora Pobjede, iz posljednje verzije temeljnog ugovora je uklonjena odredba o tome da se garantuju pravoslavnim vjernicima neradni dani na dan Svetog Vasilija Ostroškog, Svetog Save i Svetog Petra Cetinjskog.
- Odredba je uklonjena na insistiranje Krivokapića jer taj član nije u skladu sa Zakonom o državnim praznicima Crne Gore – rekao je izvor.
